Mae Iolo ap Dafydd yn trafod y tensiynau yn Wcráin, Andrew Misell yn edrych ar y cynnydd mewn gamblo, Vaughan Hughes yn amau doethineb penderfyniadau diweddar gan yr Urdd a'i Phrif Weithredwr, a Will Patterson yn sôn sut mae cynlluniau llywodraeth yr Alban i fynd i'r afael â phroblem goryfed wedi cythruddo gwerthwyr wisgi'r wlad. Un hoff o'i wisgi, ac un a bortreadir yn aml fel meddwyn anghyfrifol, oedd Dylan Thomas ond mae llyfr newydd gan Kate Crockett yn trafod ochr arall i'r dyn ac yn ailystyried ei Gymreictod hefyd.
Mae Barn bellach ar gael yn ddigidol yn ogystal ag mewn print, a hynny o fewn ap Cylchgronau Cymru. Ei bris yw £3.99, ond mae gostyngiad sylweddol wrth danysgrifio am flwyddyn am £39.99.
Mae pris Barn fel cylchgrawn print yn codi i £3.99 y mis hwn ond nid oes newid ym mhris tanysgrifiadau. Mae modd i chi danysgrifio yma neu drwy lenwi’r ffurflen sydd yng nghefn y cylchgrawn.
Richard Wyn Jones
Mae dogfen bolisi a gyhoeddwyd gan yr arweinyddiaeth Lafur yn yr Alban chwe mis i’r diwrnod cyn y refferendwm annibyniaeth yn brawf digamsyniol nad yw unoliaethwyr y blaid yn malio botwm corn am Gymru. Byddai eu cynllun sinigaidd i atal pleidlais ‘Ie’ yn peri niwed anferthol i Gymru.
Yn ddiau mae yna gyfnodau pan fydd pobl yn fwy tueddol nag arfer o bendroni dros y cwestiynau mawr a sylfaenol sy’n ymwneud ag Ystyr a Phwrpas Bywyd. Mae’r adegau hynny yn dod ar achlysuron arbennig. Ymhlith yr adegau hynny yn sicr mae’r profiad o enedigaeth neu brofedigaeth. Mae ysgariad hefyd yn brofiad sy’n siglo pobol at eu seiliau ac yn peri iddyn nhw ddwys ystyried eu gweithredoedd. Ni ddylai ein synnu, felly, fod y drafodaeth sy’n rhagflaenu refferendwm annibyniaeth yr Alban wedi arwain at ystyriaeth ddifrifol ar fy rhan i o Ystyr a Phwrpas y Deyrnas Gyfunol.
Eisoes clywyd sawl dadansoddiad a barn wahanol ynglyn â’r mater, a gellir disgwyl llawer iawn mwy o drafod o’r fath wrth i’r refferendwm ddynesu. Tybed a oes posibilrwydd o gwbl y bydd S4C, hyd yn oed, yn codi ei golygon uwchlaw’r chwaraeon a’r nostalgia arferol i gynnig persbectif Cymreig ystyrlon ar y drafodaeth? Cawn weld. Ond y farn sy’n cyfrif mewn termau gwleidyddol, wrth gwrs, yw barn y Blaid Lafur. Gyda’r Ceidwadwyr wedi edwino’n llwyr fel grym gwleidyddol i’r gogledd o Fur Hadrian, a gyda’r Democratiaid Rhyddfrydol mewn peryg difrifol o brofi’r un ffawd, Llafur bellach yw’r unig blaid sy’n hawlio cefnogaeth dorfol ar draws ynys Prydain. Mae dealltwriaeth a gweledigaeth y blaid honno ar gyfer y Deyrnas felly’n gyfan gwbl ganolog.
A dyna pam y dylai unrhyw un sy’n meddu’r diddordeb lleiaf yn nyfodol y wladwriaeth yr ydym yn byw ynddi – a lle Cymru oddi mewn i’r wladwriaeth honno – ddarllen dogfen bolisi Comisiwn Datganoli Plaid Lafur yr Alban – Powers for a purpose: Strengthening Accountability and Empowering People – a gyhoeddwyd ar 18 Mawrth eleni, sef union chwe mis cyn y refferendwm. Dyma’r ddogfen sy’n amlinellu’r hyn y mae Llafur yn ei ddeisyfu ar gyfer dyfodol cyfansoddiadol yr Alban petai pleidlais ‘Na’ ar 18 Medi. Honnir ynddi eu bod yn gwneud hynny ar sail gweledigaeth eglur ac ‘egwyddorol’ o bwrpas yr Undeb.