Yn y rhifyn Gwyl Dewi hwn, hanner canrif ers darlledu darlith Saunders Lewis Tynged yr Iaith, addas bod y Gymraeg a Chymreictod yn bwnc llosg mewn sawl erthygl. Mae’r awdur a’r newyddiadurwr Hywel Williams yn honni mai ‘ffantasi wrth-fodern’ yw siarad am gymunedau naturiol Gymraeg, a Richard Wyn Jones yn dweud bod angen mudiad iaith newydd. Yn ei gyfweliad cyntaf gyda Barn mae Ian Jones, pennaeth newydd S4C, yn sôn am yr her sydd o’i flaen ac am ei orffennol – gorffennol sy’n cynnwys y Trwynau Coch, mam-gu ddylanwadol ac esboniad ar y ffugenw ‘Tish’. Darllenwch farn ein colofnydd teledu newydd, Dafydd Fôn Williams, am arlwy diweddaraf y Sianel, a myfyrdod Dafydd ab Iago ar dewdra diarhebol y Cymry. Y tu hwnt i Gymru fach a’i phroblemau, mae Bethan Kilfoil yn trafod ymatebion pobl Iwerddon a Groeg i’w hargyfyngau economaidd a Luned Aaron yn disgrifio ymweliad â chartref plant yn un o ardaloedd tlotaf India. Hyn a llawer mwy ym misolyn gorau’r wasg Gymraeg.
Sioned Williams
A hithau wedi symud i fyw dros dro yn Boston, Massachussetts, mae awdur yr erthygl yn trafod sylw annisgwyl i Gymru yn y cyfryngau Americanaidd a’r ras am y Ty Gwyn gydag un o Gymry alltud mwyaf adnabyddus y ddinas, Adam Price.