Oherwydd nad efelychodd Gwynfor Evans yn Nhryweryn wrthdystiad Saunders Lewis, D.J. Williams a Lewis Valentine ym Mhenyberth yn 1936, Pleidiwr llugoer fûm i gydol y 1960au. Ond ryw noswaith ym mis Medi 1967 ildiais i berswâd cyfaill a daerai fod ‘cangen Wrecsam wedi newid... Mae gynnon ni ysgrifennydd newydd effeithiol iawn. Di-Gymraeg, ond rhaid i ni gael y rheini.’
Aeth y cyfarfod rhagddo yn ddidramgwydd tan i ni gyrraedd Unrhyw Fater Arall a gyflwynwyd gan yr Ysgrifennydd – dyn canol oed ifanc a Hwntw huawdl, cymedrol o ran corffolaeth a thaldra: ‘I’m sure that you’re all appalled, as I was, by the explosion perpetrated at Llanrhaeadr-ym-Mochnant a couple of nights ago, by people claiming to be acting in the interests of the people of Wales. They are however undermining Plaid Cymru campaigns for a free, prosperous and democratic Wales, and I propose that we send a letter to the Daily Post and the Western Mail disassociating Plaid Cymru from these extremists.’
‘Pwy ydi hwn?’ holais fy ffrind, ‘be ydi o, Tori? Dyn busnes?’
‘Mae o yn r’Armi. Yng Nghaer,’ meddai.
‘Mae Plaid Cymru wedi dirywio fwy nag y meddylis i,’ meddwn wrtho. ‘Mi a’ i am sgwrs efo’r brawd.’
Cawsom sgwrs y noson honno ac un arall ymhen y mis, a dyna sut y deuthum i a John Jenkins yn ffrindiau.
‘Isn’t being Branch Secretary of Plaid Cymru rather risky?’ holais.
‘It’s the perfect cover,’ atebodd.
Bob hyn a hyn, byddwn yn cwrdd â John mewn archfarchnad ar gyrion tref Wrecsam i drafod cwrs y byd a’r achos cenedlaethol. Ar un achlysur wedi’r Arwisgo, awgrymais y dylai gymryd hoe cyn cael ei ddal. Atebodd, ‘I can’t. It’s like a strong addictive drug.’
Gwyddai nifer o genedlaetholwyr Wrecsam am weithgareddau John – yn athrawon a phrifathrawon. Beth bynnag a ddywedir amdanom ni’r Cymry, rydym yn rhai da am gadw cyfrinachau.