Os ydych chi erioed wedi ystyried sut brofiad oedd byw yng Ngogledd Iwerddon yn ystod blynyddoedd yr Helyntion, yna darllenwch Milkman – nofel wych Anna Burns a enillodd wobr Man Booker llynedd.
Mae’r nofel wedi ei gosod mewn dinas ddienw, ond un sy’n debyg iawn i Felffast. Drwy’r cymeriadau, a’r stori a’i defnydd o iaith, llwydda Anna Burns i gyfleu’r paranoia sy’n bodoli mewn cymdeithas lle mae ’na wastad bethau cudd a phethau sydd ddim yn cael eu dweud, a lle nad yw trais byth ymhell.
Efallai fod Milkman wedi cael y fath argraff arnaf am fy mod wrthi’n ei darllen ar yr union adeg y trodd pethau’n hyll yn Derry gyda llofruddiaeth y newyddiadurwraig ifanc, Lyra McKee. Fe gafodd ei lladd gan fwled a daniwyd yn ystod noswaith o derfysg ar stad Creggan ar 18 Ebrill.. Yn ei thrydariad olaf cyn cael ei tharo, fe anfonodd Lyra lun o’r fflamau a’r mwg gyda’r neges ‘Derry heno. Gwallgofrwydd llwyr’.