Tachwedd 2012

Ym mis Tachwedd 1962 y cyhoeddwyd Barn am y tro cyntaf a rhwng cloriau’r rhifyn pen-blwydd hwn cewch gip ar rai o’r pethau pwysig a dadleuol a ddywedwyd ac a ddarluniwyd yn y cylchgrawn ers hynny. Dyma draddodiad sy’n parhau – yn y rhifyn hwn mae Simon Brooks yn ymateb i’r ensyniad fod rhaid newid yr Eisteddfod i blesio’r di-Gymraeg, a Dafydd Wigley’n trafod ‘rhyddid’ ac ‘annibyniaeth’ yng nghyd-destun Cymru tra mae Dafydd ab Iago’n edrych ar ymateb ffyrnig o wrthwynebus cynheiliaid y drefn yn Sbaen i’r gefnogaeth gynyddol i Gatalonia annibynnol. Trafod crefydd ymhlith pencampwyr blaenllaw y mae Derec Llwyd Morgan, ac mae Lowri Haf Cooke wedi bod yn Efrog Newydd ar drywydd celfyddyd hynod bersonol  y Gymraes Kathryn Ashill o Bontardawe. A pha winoedd sydd dan sylw ein colofnydd gwin Shôn Williams y mis hwn? Gwinoedd dathlu wrth gwrs. Mynnwch eich copi o rifyn disglair sy’n pefrio mewn mwy nag un ffordd!

Ailgodi'r Hwyliau: Holi Betsan Llwyd

Menna Baines

Betsan Llwyd yw cyfarwyddwr artistig newydd Theatr Bara Caws. Bu’n sôn wrth Barn am ei chynlluniau.
Cyfweliad: Menna Baines

Menna Baines
Mwy

'Dyfodol i'r Iaith'

Richard Wyn Jones

Mae’r awdur, sy’n un o gyfarwyddwr y mudiad iaith newydd Dyfodol i’r Iaith, yn dadlau dros chwyldro yn y modd yr eir ati i hyrwyddo’r Gymraeg. Ond mewn Cymru ddatganoledig, nid yr un yw dulliau chwyldro’r ganrif hon â’r dulliau y mae Cymdeithas yr Iaith yn glynu atyn nhw.

Richard Wyn Jones
Mwy

Allan I Chwarae

Beca Brown

Ychydig oriau ar ôl diflaniad April Jones o Fachynlleth, clywais y geiriau cwbwl ragweladwy: ‘Wel, be’ oedd hi’n dda yn chwara’ allan am saith o’r gloch y nos?’

Ia, dowch inni bwyntio bys yn sgwâr at y rhieni druan, yn hytrach nag at y sawl a benderfynodd gipio’r ferch fach oedd allan yn chwarae o fewn golwg ei chartref.

Beca Brown
Mwy

Dyfodol yr Eisteddfod

Simon Brooks

Beth bynnag feddyliwch chi o Leighton Andrews, mae’n wleidydd effeithiol. Mae wedi deall mai swydd reolaethol sydd gan y Cynulliad yn bennaf, a bod herio rhai o’n sefydliadau cyhoeddus mwy hunandybus yn ffordd ardderchog nid yn unig o wella bywyd Cymru, ond o gael ei weld yn ei wella hefyd. Fu fawr neb yn achwyn wrth iddo roi waldan yn ddiweddar i brifysgolion, Ofcom a’r byrddau arholi.

Simon Brooks
Mwy

BARN yn 50 - Darllen Hanfodol

Gareth Miles

Un o’n colofnwyr sy’n dweud pam y mae Barn – a’r Morning Star – yn bwysig iddo.

Petawn i’n cadw pob papur newydd, cylchgrawn a chyfnodolyn a ddaw i’r ty buasent yn fryncyn tal mewn llai na blwyddyn. Darllenaf rai yn drylwyrach na’i gilydd. Y cylchgrawn hwn a’r Morning Star yn unig sy’n anhepgorol. Bûm ffyddlon i’r naill er 1962 ac i’r llall er 1982.

Gareth Miles
Mwy

Cwrs y Byd - Cymwynas Charlie Symes

Vaughan Hughes

Dwi wedi bod yn darllen hunangofiant* Meic Stephens, y pwerdy-un-dyn hwnnw o olygydd, awdur, cyfieithydd a choffäwr. Nid yw Meic ei hun yn hollol sicr faint o lyfrau’n union sydd ganddo i’w enw. Fyddwn i ddim ymhell ohoni, fodd bynnag, pe mentrwn glandro bod cyfanswm ei gyhoeddiadau rywle o gwmpas 180. A fyddwn i ddim yn cyfeiliorni’r mymryn lleiaf pe dywedwn mai’r pwysicaf o ddigon o blith y lliaws rhyfeddol hwnnw yw’r Cydymaith i Lenyddiaeth Cymru (1986) a ddiweddarwyd ac a helaethwyd un mlynedd ar ddeg yn ddiweddarach. Dyma gyfrol hollol anhepgor.

Vaughan Hughes
Mwy